Maliny to jedne z najpopularniejszych owoców w Polsce. Ich uprawa jest stosunkowo łatwa, ale wymaga odpowiedniej pielęgnacji, szczególnie w okresie przed zimą. Jednym z kluczowych elementów tej pielęgnacji jest przycinanie malin. Przycinanie to nie tylko kwestia estetyki, ale również wpływa na zdrowie roślin i jakość owoców w kolejnych sezonach. Odpowiednie przycięcie pędów zapewnia lepszy dostęp światła, co sprzyja lepszemu owocowaniu i ogranicza ryzyko chorób. Ponadto, poprawnie przycięte rośliny są bardziej odporne na szkodniki, a także mniej narażone na uszkodzenia spowodowane zimowymi mrozami. W artykule tym szczegółowo wyjaśnię, jak prawidłowo przycinać maliny na zimę, wskazując najlepszy czas na to, techniki oraz najczęstsze błędy, które należy unikać.
Przycinanie malin w zależności od odmiany
Maliny dzielą się na dwie główne grupy: maliny jednoroczne (zwane również malinami letnimi) oraz maliny dwuroczne (tzw. maliny powtarzające owocowanie). W zależności od odmiany maliny, technika przycinania różni się, dlatego warto zapoznać się z tymi różnicami, aby uzyskać jak najlepsze efekty.
Maliny letnie to odmiany, które owocują na pędach ubiegłorocznych. Przycinanie tych malin polega na usunięciu starych pędów, które już owocowały, oraz ewentualnym skróceniu młodych pędów, które będą owocować w kolejnym sezonie. Warto pamiętać, że maliny letnie owocują tylko raz, a ich pędy, które zakończą cykl, należy całkowicie usunąć przy ziemi. Zimą można je przyciąć na wysokości około 10–15 cm nad ziemią, pozostawiając tylko te, które w przyszłym roku będą owocować. Część z nich może być nieco uszkodzona przez mróz, dlatego usunięcie starych pędów zapobiega rozprzestrzenianiu się chorób i szkodników.
Maliny powtarzające owocowanie są trochę bardziej wymagające. Owocują zarówno na pędach jednorocznych, jak i dwuletnich. Przycinanie tych roślin jest bardziej złożone. Część ogrodników decyduje się na wycinanie wszystkich pędów po zakończeniu owocowania, co sprzyja intensywniejszemu wzrostowi nowych pędów, dając plon w kolejnym roku na młodszych gałęziach. Inni decydują się na zachowanie części starszych pędów, co może dawać plony w drugim roku po posadzeniu. Należy także usunąć chore, uschnięte oraz zbyt gęste pędy, aby poprawić cyrkulację powietrza i zapobiec chorobom.
Kiedy przycinać maliny?
Właściwy czas przycinania malin jest kluczowy dla ich zdrowia i owocowania. Najlepszym momentem na przycięcie malin na zimę jest późna jesień, po zakończeniu wegetacji, ale przed nadejściem mrozów. W zależności od warunków klimatycznych w Polsce, termin ten przypada zazwyczaj na listopad. Warto przyciąć maliny w czasie, kiedy rośliny są w stanie spoczynku, co oznacza, że pędy są już martwe lub w fazie pełnego dojrzałości, ale nie wystąpiły jeszcze silne mrozy, które mogłyby utrudnić pracę.
Przycinanie malin w okresie jesiennym ma swoje zalety. Usuwanie pędów przed nadejściem mrozów pozwala roślinom przejść w stan zimowego spoczynku w odpowiednich warunkach, bez obciążenia starymi, martwymi lub uszkodzonymi gałęziami. Dodatkowo, dzięki takiemu zabiegowi, lepiej chronią się przed szkodnikami, które mogą zimować w pędach, oraz przed chorobami grzybowymi, które mogą się rozwijać na wilgotnych, starych pędach.
Jednakże, niektóre odmiany malin mogą być przycinane również wczesną wiosną, przed rozpoczęciem wegetacji. Warto wtedy przyciąć pędy, które nie przetrwały zimy, aby nie blokowały wzrostu nowych pędów. O tej porze roku maliny szybciej przejdą w fazę wiosennego wzrostu, co może sprzyjać lepszym plonom.
Jak przycinać maliny na zimę?
Przycinanie malin to zabieg, który wymaga precyzji i odpowiedniego przygotowania. Poniżej przedstawiam krok po kroku, jak poprawnie przycinać maliny na zimę.
- Przygotowanie narzędzi i roślin
Przed przystąpieniem do przycinania należy upewnić się, że narzędzia, takie jak nożyce ogrodnicze, sekator czy piła, są ostre i czyste. Ostrze narzędzi powinno być odpowiednio naostrzone, aby cięcia były gładkie i nie uszkadzały roślin. Używanie nieostrych narzędzi może prowadzić do szarpania tkanek roślinnych, co sprzyja infekcjom grzybowym i bakteryjnym. Warto również upewnić się, że rośliny są wolne od resztek chorych lub uszkodzonych pędów. - Usuwanie pędów ubiegłorocznych
Jeśli uprawiamy maliny jednoroczne, usuwamy wszystkie pędy, które owocowały w poprzednim roku. Należy je wyciąć przy ziemi, tuż nad powierzchnią gleby, aby uniknąć pozostawiania niepotrzebnych fragmentów, które mogą stać się miejscem rozwoju chorób. Stare pędy nie powinny już dawać plonów, dlatego ich usunięcie daje miejsce na wzrost nowych pędów, które będą owocować w kolejnym roku. - Przycinanie pędów młodych
Pędy, które przetrwały do zimy, są gotowe na owocowanie w przyszłym sezonie. Należy je skrócić do około 30-40 cm nad ziemią, co pozwala na silniejszy wzrost i obfite owocowanie. W przypadku malin powtarzających owocowanie można również przyciąć pędy, które były jeszcze zbyt młode, ale nie przyniosły owoców w danym roku. - Formowanie krzewów
Kiedy maliny rosną gęsto, warto wykonać ich formowanie, aby nie były zbyt zagęszczone. Usunięcie nadmiaru pędów poprawi cyrkulację powietrza i dostęp światła do wewnętrznych części rośliny. Dodatkowo, ważne jest, aby zachować odpowiednią przestrzeń między roślinami, aby mogły się rozwijać w sposób naturalny. - Sprzątanie resztek roślinnych
Po zakończeniu przycinania warto zebrać wszystkie resztki roślinne z ogrodu. Pędy i liście mogą być nosicielami chorób i szkodników, dlatego należy je zniszczyć lub skompostować w odpowiednich warunkach.
Przycinanie malin to kluczowy element pielęgnacji, który pomoże zachować zdrowie roślin oraz zapewni obfite plony w przyszłych latach. Ważne jest, aby przyciąć je w odpowiednim czasie, stosując odpowiednią technikę i dbając o narzędzia. Regularne i dokładne przycinanie pomoże w utrzymaniu krzewów w dobrej kondycji przez długie lata.
