Winobluszcz to jedna z najpopularniejszych roślin pnących, wykorzystywana zarówno w ogrodach, jak i na elewacjach budynków. Jego gęste ulistnienie oraz szybki wzrost sprawiają, że stanowi doskonałą osłonę przed słońcem, wiatrem czy zanieczyszczeniami. Jednak w okresie jesiennym wielu ogrodników zastanawia się, czy winobluszcz traci liście na zimę. Odpowiedź na to pytanie nie jest jednoznaczna, ponieważ zależy od gatunku oraz warunków, w jakich roślina rośnie. W niniejszym artykule przyjrzymy się szczegółowo tej kwestii, wyjaśniając, które gatunki są zimozielone, a które gubisz liście oraz jakie czynniki wpływają na ten proces. Omówimy również, w jaki sposób winobluszcz reaguje na zmiany klimatyczne i jakie ma to konsekwencje dla jego pielęgnacji.
Winobluszcz a utrata liści – jakie gatunki tracą ulistnienie?
Winobluszcz (Parthenocissus) to rodzaj roślin należących do rodziny winoroślowatych (Vitaceae). Obejmuje kilka gatunków, które różnią się wyglądem oraz właściwościami. Najczęściej spotykane w uprawie to:
- Winobluszcz pięciolistkowy (Parthenocissus quinquefolia) – najpopularniejszy w Polsce, jego liście jesienią przybierają intensywnie czerwony kolor, a na zimę opadają.
- Winobluszcz trójklapowy (Parthenocissus tricuspidata) – często uprawiany na elewacjach budynków, rzadziej traci liście na zimę, ale w surowszym klimacie może je gubić.
- Winobluszcz zaroślowy (Parthenocissus inserta) – ma bardzo podobne cechy do winobluszczu pięciolistkowego i również gubi liście w okresie zimowym.
Z powyższych gatunków jedynie winobluszcz trójklapowy może w niektórych warunkach zachować część liści przez zimę. Jednak zdecydowana większość odmian dostępnych w polskich ogrodach jest sezonowa i traci ulistnienie na zimę.
Przyczyny opadania liści u winobluszczu
Opadanie liści u winobluszczu to proces naturalny, wynikający z cyklu życiowego rośliny oraz warunków atmosferycznych. Wpływ na to mają następujące czynniki:
- Zmiana temperatury i skracanie się dnia – w okresie jesiennym dni stają się coraz krótsze, co sygnalizuje roślinie koniec sezonu wegetacyjnego. Obniżona temperatura oraz ograniczona ilość światła powodują zahamowanie procesów fotosyntezy i przygotowanie się rośliny do okresu spoczynku.
- Spadek poziomu chlorofilu – chlorofil, odpowiedzialny za zielony kolor liści, zaczyna zanikać, a na jego miejsce pojawiają się barwniki karotenoidowe (żółte, pomarańczowe) oraz antocyjany (czerwone). Dlatego winobluszcz w okresie jesiennym zmienia barwę na efektowne czerwienie.
- Zabezpieczenie przed utratą wody – w okresie zimowym rośliny ograniczają parowanie wody. Ponieważ liście są najbardziej narażone na utratę wilgoci, ich zrzucenie pomaga roślinie przetrwać niesprzyjające warunki.
Pielęgnacja winobluszczu przed zimą i wiosną
Chociaż winobluszcz jest rośliną bardzo odporną na warunki atmosferyczne, odpowiednia pielęgnacja może pomóc mu lepiej przetrwać zimę i szybciej regenerować się na wiosnę. Oto kilka kluczowych zabiegów pielęgnacyjnych:
- Przycinanie – winobluszcz dobrze znosi cięcie, dlatego jesienią można skrócić nadmiernie rozrośnięte pędy. Wiosną warto przeprowadzić cięcie korekcyjne, usuwając martwe lub uszkodzone pędy.
- Ściółkowanie podłoża – w celu ochrony systemu korzeniowego przed mrozem można zastosować warstwę ściółki z kory, trocin lub słomy.
- Ochrona przed mrozem – w rejonach o bardzo surowych zimach można okryć podstawę pędów agrowłókniną lub gałęziami świerkowymi.
- Nawożenie – jesienią warto zastosować nawozy bogate w potas i fosfor, które wspomagają drewnienie pędów i zwiększają odporność rośliny na mróz.
Winobluszcz, w zależności od gatunku, może tracić liście na zimę. Większość odmian uprawianych w Polsce, zwłaszcza winobluszcz pięciolistkowy i zaroślowy, gubi ulistnienie w okresie jesiennym, po uprzednim przebarwieniu się na spektakularne czerwone odcienie. Proces ten jest naturalny i pozwala roślinie przetrwać zimowe warunki. Dzięki odpowiedniej pielęgnacji możemy zapewnić winobluszczowi zdrowy wzrost oraz bujne ulistnienie w kolejnym sezonie. Bez względu na to, czy rośnie na elewacji budynku, pergoli czy ogrodzeniu, jego dekoracyjne walory oraz odporność sprawiają, że pozostaje niezwykle cenioną rośliną w polskich ogrodach.
